Vrouw in werkkleding boort twee houten latten aan elkaar.

Met hart, hand en hout

Hout is een materiaal met een eigen willetje. Om van een ruwe plank en een idee een sterk werkstuk te maken, moet je een paar tips in acht nemen bij het zagen, boren, schuren, verbinden en veredelen. Pak je meetlint, zaag en word een houtfluisteraar!

Houtsoorten: keuze bepaalt toepassing

Hout heeft karakter en elke soort heeft zijn eigen troeven: leer de verschillen kennen tussen zachthout, hardhout en plaatmaterialen. Kies op basis van de plaats van gebruik, de belasting en de gewenste uitstraling, dan past je materiaal bij het project en verkrijg je een perfect resultaat

Verschillende zachte houtsoorten liggen naast elkaar

Zachthout

Zachthout zoals den of spar is licht, goed te bewerken en ideaal voor interieurbouw, rekken en snelle projecten. Het is minder slijtvast en kan alleen met de juiste bescherming langdurig buiten gebruikt worden.

Afbeelding van gestapeld hardhout

Hardhout

Hardhout omvat eik, beuk, es en esdoorn. Het is robuust, vormvast en perfect voor duurzame meubels, trappen of werkbladen. Voor de bewerking zijn scherpe gereedschappen en iets meer geduld nodig.

Afbeelding van een stoel van tropisch hout

Tropisch hout

Tropisch hout, zoals teak en bangkirai, is zeer weerbestendig en geschikt voor terrassen en buitenmeubilair. Let op gecertificeerde herkomst en een aangepaste voorboring bij het schroeven.

Een vrouw mist een multiplexplaat

Multiplex

Triplex en multiplex zijn stabiel, vervormen weinig en leveren nette randen voor zichtbare onderdelen. Ze zijn ideaal voor kasten, sjablonen en nauwkeurige constructies.

Drie MDF-platen liggen op elkaar

MDF (middeldichte vezelplaat)

MDF heeft een dicht, gelijkmatig oppervlak en is ideaal voor gelakte oppervlakken en binnenmeubilair. MDF absorbeert olie of verf goed en heeft een grondlaag of randafdichting nodig.

Vier spaanplaten liggen op elkaar

Spaanplaat

Spaanplaten zijn voordelig, sterk en veelzijdig inzetbaar met decor of fineer. Zorg voor geschikte schroeven, nette voorboringen en randafwerking voor een mooie afwerking.

Afbeelding van gestapelde houten planken

Hout op de juiste manier bewaren

  • Droog en luchtig bewaren: bescherm je hout tegen direct zonlicht en vocht. Zorg voor een goede luchtcirculatie.
  • Horizontaal stapelen: stapel het hout met stapellijsten ertussen. Gebruik hiervoor om de 30-50 cm een lat.
  • Laat acclimatiseren: bewaar het hout 48-72 uur in de ruimte waar je je project uitvoert voordat je het gaat bewerken.
Verschillende gereedschappen liggen op een werkbank.

Hoe doe je dat: werken met hout

Hout is een levendig en veelzijdig materiaal. Wij laten je zien waar je op moet letten bij het bewerken van hout. Leer alles over het bewerken van deze hernieuwbare grondstof en hoe je kunt boren, zagen, schuren en verbinden.

Een man boort in een houten balk.

Boren

Een nauwkeurig gat is het halve werk. Met een goede planning boor je veilig en zonder scheuren.
Voorbereiding: markeer de boorplaats nauwkeurig en kies de juiste boor.
Uitvoering: boor met een constant toerental en leg er een extra stuk hout onder. Dit wordt voor de snijkant gelegd om de houtvezels te stabiliseren.
Tip: verlaag schroefgaten voor schroeven, zodat de koppen gelijk liggen.

Een man schuurt een houten plaat

Schuren

Gladde oppervlakken maken elk project mooi en aangenaam. Bovendien is geschuurd hout minder gevoelig voor splinters en dus veiliger.
Voorbereiding: begin met de juiste korrelgrootte en een stofvrij werkvlak.
Uitvoering: werk in korrelgrootte-stappen, van grof naar fijn, en met lichte druk. Wij raden korrelgroottes tussen 80 en 240 aan. Bij zeer grof hout eerder 40 tot 60.
Tip: breek de randen kort af, dit voorkomt splinters en ziet er netjes uit. Vergeet niet om aan het einde te verzegelen!

Een man zaagt een houten plank

Zagen

Nette zaagsneden zorgen voor vorm en rust in het werkstuk, of je nu een handzaag of cirkelzaag gebruikt.
Voorbereiding: teken de zaaglijn af, kies het juiste zaagblad en gebruik bij de cirkelzaag een geleiderail.
Uitvoering: Gebruik de handzaag gelijkmatig en houd de hoek aan, beweeg bij de cirkelzaag rustig en zet het materiaal stevig vast.
Tip: gebruik voor fijne randen een zaagblad met veel tanden en leg crêpepapier op de zaagrand om scheuren te voorkomen.

Afbeelding van drie zaagbladen

Zagen 2.0: het juiste zaagblad voor jouw hout

Plaatmateriaal (MDF/multiplex): zaagblad met 60 of meer tanden voor weinig scheuren.
Massief hout: 12 tot 14 tanden langs de vezels, 60 tot 80 tanden dwars op de vezels.
Tip: wil je flexibel blijven? Kies dan voor een compromis. Een zaagblad met ongeveer 40 tanden is geschikt voor veel toepassingen en levert solide resultaten.

Een vrouw met mondkapje slijpt een werkstuk.

Nog meer kennis: Schuren en polijsten

Wil je nog meer weten over schuren en polijsten? Bekijk onze tips voor de perfecte bewerking van hout en andere materialen! 

Verbinden: schroeven, pluggen, lijmen

Hout verbinden is geen rocket science. Met de juiste basiskennis over schroeven, pluggen en lijmen zit elke verbinding goed vast en doet hij wat hij belooft. Hier vind je duidelijke antwoorden op veelgestelde vragen – compact, praktijkgericht en direct toepasbaar. Laten we beginnen.

Voorboren is bijna altijd de moeite waard bij hardhout en als je dicht bij randen wilt boren. Dit voorkomt scheuren en zorgt ervoor dat de schroef goed grip heeft.

Houtschroeven met een grove schroefdraad zijn ideaal voor grotere balken en dragende constructies. Voor de meeste doe-het-zelfprojecten zijn spaanplaatschroeven met verzonken kop beter geschikt, of het nu gaat om spaanplaat, daklatten of massief houten planken.

Scheuren ontstaan tijdens het boren. Door het schroeven kan het materiaal splijten. Gebruik een verzinkboor en werk met een constant toerental. Een klein verzinkpunt en een met was of zeep behandelde schroefdraad helpen ook.

Houten deuvels zijn geschikt voor onzichtbare, nauwkeurige verbindingen bij kasten, planken en meubelframes. Ze lijnen onderdelen uit en verhogen de stabiliteit zonder zichtbare schroefkoppen.

Gebruik een deuvelsjabloon of aanslagen. Markeer de middellijnen, boor met een diepte-aanslag en controleer de pasvorm met een droogopbouw.

Ga uit van de materiaaldikte: voor platen van 18-20 mm zijn pluggen van 8 mm vaak geschikt. Kies de lengte zo dat beide zijden minimaal een derde van de pluglengte vastgrijpen.

Voor binnen volstaat meestal PVA-lijm (D2/D3) op waterbasis. Gebruik voor vochtige ruimtes of buiten waterbestendige lijm zoals D4 of PU. Zo ben je verzekerd van sterke verbindingen. 

Het motto is: dun, maar over het hele oppervlak. Een dun laagje op beide contactoppervlakken zorgt voor een grotere sterkte. Verkleefde lijm veeg je onmiddellijk weg met een vochtige doek.

Afhankelijk van de lijm moet de verbinding meestal 20 tot 60 minuten in de klem worden samengedrukt. Na 24 uur kun je de verbinding volledig belasten. Houd rekening met de temperatuur en luchtvochtigheid en volg de instructies van de lijmfabrikant.

Oppervlakken behandelen: bescherming en uitstraling

Hout verdient een afwerking die beschermt en inspireert. Kies de behandeling op basis van de plaats van gebruik, de belasting en de gewenste uitstraling. Met een goede voorbereiding, een fijne schuurbeurt en een test op een restje hout haal je het beste uit elk oppervlak.

Een vrouw smeert een werkstuk in met olie.

Natuurlijke uitstraling voor voelbare warmte

Olie geeft diepte en benadrukt de nerf van je werkstuk. Was daarentegen zorgt voor een zijdezacht gevoel en is ideaal voor meubels die weinig worden gebruikt. Gebruik beits als je je hout een specifieke kleur wilt geven. Vervolgens kun je het afwerken met olie of lak.
Tip: werk stofvrij, schuur tot een korrelgrootte van 180 tot 240 en test de kleur en het absorptievermogen altijd op een restje hout.

Een werkstuk wordt gelakt

Robuuste bescherming voor duurzame oppervlakken

Lak biedt een sterke bescherming: gekleurd of transparant, van mat tot hoogglans. Voor buiten kun je het hout weerbestendig maken met een beits. 
Tip: breng een dunne, gelijkmatige laag aan, volg de instructies van de fabrikant en laat de afwerking voldoende drogen.

Een man stelt een gereedschap af

Werk nog sneller met deze hulpmiddelen

  • Een winkelhaak en zaagrail zorgen voor een rechte en nauwkeurige zaagsnede, zodat elke rand precies past.
  • Werkbanken en onderstellen fixeren je materiaal veilig, zodat je nauwkeurig en ontspannen kunt werken.
  • Meetaccessoires zoals een diepteaanslag en een digitale hoekmeter zorgen voor betrouwbaarheid bij elke werkstap.

Veiligheid gaat voor

Veilig werken betekent ontspannen werken. Met goed gereedschap, een stevig vastgezet werkstuk en orde in de werkplaats blijf je gefocust en vermijd je risico's.

Een vrouw met mondkapje zaagt een houten plaat

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Draag beschermende kleding en bescherm jezelf tegen verwondingen tijdens het werk. Een veiligheidsbril, gehoorbescherming en masker zijn standaard en beschermen je ogen, oren en luchtwegen bij elke handeling.

Een man zaagt een houten plank met een afkortzaag.

Werkstuk en gereedschap onder controle

Zet je werkstuk vast en werk veilig. Zaag of frees nooit uit de vrije hand, maar gebruik een bevestiging op je werkbank of klemmen. Controleer voordat je begint alle kabels en accu's en werk alleen met intacte apparaten.

Een man bewerkt een stuk hout.

Scherp en netjes

Houd messen en zaagbladen scherp, dat zorgt voor zuivere zaagsneden en minder gevaar. Zorg er tijdens het werk voor dat je ruimtes en werkplekken opgeruimd zijn. Houd paden vrij en voorkom struikelgevaar. Dan kun je zonder zorgen aan de slag.

Een man bewerkt een stuk hout.

Nog meer schuren?

Leg de laatste hand aan je oppervlakken en duik in de afwerking. Bij PARKSIDE vind je krachtige schuurmachines en bijpassende accessoires voor hout, metaal en meer. Van bandschuurmachines voor grote oppervlakken tot excentrische schuurmachines voor lastige hoekjes. Voel hoe glad goed vakmanschap aanvoelt.

Meer voor je houtproject